İnsanın unutkanlığı ve bu özelliği ile ilgili Kur’an ayetleri ve hadisler, İslami literatürde önemli bir yer tutar. İnsanın yaratılışındaki bu zaaflar, onun mükemmel olmadığını ve Yaratıcı’ya olan ihtiyacını hatırlatır. Bu makalede, insanın unutkanlığını ve bu durumun İslami perspektiften anlamını ele alacağız, Kur’an ayetleri ve hadislerle destekleyeceğiz.
Kur’an-ı Kerim’de İnsanın Unutkanlığı
Kur’an-ı Kerim, insanın unutkan doğasına dikkat çeken birçok ayete sahiptir. Bunlardan biri, Hucurat Suresi’nin 13. ayetidir:
“Ey insanlar! Şüphesiz sizi bir erkek ile bir dişiden yarattık, tanışasınız diye sizi kavim ve kabilelere ayırdık, Allah katında en değerli olanınız O’na itaatsizlikten en fazla sakınanınızdır. Allah her şeyi hakkıyla bilmektedir, her şeyden haberdardır.”
Bu ayet, insanların farklı topluluklara ait olmalarına rağmen, hepsinin aynı kaynaktan geldiğini ve en değerli ölçütün takva olduğunu hatırlatır. İnsanların unutkanlığı, ayrımcılık yapma veya üstünlük taslama eğilimlerini aşmaları gerektiğini vurgular.
Ayrıca, Al-A’raf Suresi’nin 172. ayetinde insanın unutkanlığına işaret edilir:
“Rabbin Âdemoğulları’ndan -onların sırtlarından- zürriyetlerini alıp bunları kendileri hakkındaki şu sözleşmeye şahit tutmuştu: Ben sizin rabbiniz değil miyim? “Elbette öyle! Tanıklık ederiz” dediler. Böyle yaptık ki kıyamet gününde, “Bizim bundan haberimiz yoktu” demeyesiniz.”
Bu ayet, insanların Yaratıcı’ya verdikleri ilk sözü unutmamaları gerektiğini anımsatır ve unutkanlıkla mücadele ederken daima bu ilk ahde bağlı kalmanın önemini vurgular.
Hadislerde İnsanın Unutkanlığı
Peygamberimiz Muhammed (s.a.v.), hadislerinde de insanın unutkanlığına dair öğütler vermiştir. Bir hadiste şöyle denir:
“Her insan hataya meyillidir. Ve hata işleyenlerin en hayırlısı tövbe edenlerdir.” (Tirmizi)
Bu hadis, insanların hata yapma ve unutma eğiliminde olduklarını kabul ederken, tövbe etmenin ve hatırlamanın önemini vurgular.
Başka bir hadiste ise Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Unutkanlık ümmetime merhamettir. Unutarak bir şey yapılırsa ya da unutularak bir şey yapılmazsa, bunda bir günah yoktur.” (İbn Mace)
Bu hadis, insanların unutkan doğasına karşı gösterilen ilahi merhameti vurgulayarak, hata yapma ve unutmanın doğal olduğunu ve bu durumların insanları günahkar kılmadığını hatırlatır.
Nurluhizmet